BIOMETRIA to dyscyplina naukowa zajmująca się zastosowaniami metod matematycznych i statystycznych w rozwiązywaniu problemów biologicznych, w szerokim tego słowa znaczeniu, a zwłaszcza w planowaniu i analizie eksperymentów. Pierwsze wzmianki o niej pochodzą z lat 30-tych XIX wieku. Za „ojca chrzestnego” biometrii uważa się angielskiego przyrodnika Francisa Galtona (1822-1911), który uznał biometrię za nowy, obiecujący kierunek w nauce. W Polsce pionierami biometrii było dwóch wybitnych uczonych. Jednym z nich był antropolog, Jan Czekanowski (1882-1965), drugim chemik, agrotechnik i hodowca roślin, Edmund Załęski (1863-1932).

BIOMETRIA swą tematyką obejmuje statystyczne i matematyczne teorie i metody stosowane do analizy danych biometrycznych. Należą do nich w szczególności

  • teoria eksperymentu z metodami planowania i analizy doświadczeń, takimi jak analiza wariancji, analiza regresji i kowariancji, procedury testowania hipotez itp.,
  • teoria i metody statystyczne analizy populacji biologicznych, z uwzględnieniem analizy składowych głównych, analizy czynnikowej, analizy korelacji kanonicznych i zmiennych kanonicznych, analizy skupień oraz innych metod wielowymiarowych,
  • podstawy matematyczne i metody matematyczno-statystyczne genetyki populacji, zwłaszcza dotyczące analizy i opisu praw dziedziczenia cech jakościowych i ilościowych w populacji, a także wielorakie metody statystyczne stosowane w praktycznej hodowli roślin i zwierząt,
  • modele matematyczne i metody statystyczne stosowane w biologii i genetyce molekularnej, ze szczególnym uwzględnieniem lokalizacji genów cech ilościowych,
  • matematyczne modele i metody matematyczno-statystyczne stosowane w badaniach nad wpływami środowiska na zjawiska biologiczne i rolnicze, na przykład metody stosowane w ochronie roślin oraz w ocenie odmian roślin uprawnych,
  • metody geostatystyczne stosowane w rolnictwie, na przykład do badania zmienności przestrzennej cech środowiskowych,
  • procesy stochastyczne służące do analizowania przestrzenno-czasowej zmienności cech jakościowych i ilościowych w badaniach rolniczych i innych,
  • zastosowanie procesów stochastycznych w biologii i medycynie.

 

Prof. dr hab. Tadeusz Caliński